DNS (ang. Domain Name System, system nazw domenowych) to system serwerów oraz protokół komunikacyjny, zapewniający zamianę adresów znanych użytkownikom Internetu na adresy zrozumiałe dla urządzeń tworzących sieć komputerową.
Dzięki
DNS nazwa, np.
asperczwielun.republika.pl, może zostać zamieniona na odpowiadający jej adres
IP, czyli
214.91.35.235.
Adresy
DNS składają się z domen internetowych rozdzielonych kropkami. Dla przykładu w adresie Wikipedii
org oznacza domenę funkcjonalną organizacji,
wikipedia domenę należącą do fundacji Wikimedia, a
pl polską domenę w sieci tej instytucji. W ten sposób możliwe jest budowanie hierarchii nazw, które porządkują internet.
DNS to złożony system komputerowy oraz prawny. Zapewnia z jednej strony rejestrację nazw domen internetowych i ich powiązanie z numerami
IP.
Z drugiej strony obsługuje na bieżąco komputery, odnajdując adresy
IP, odpowiadające poszczególnym nazwom.
Struktura domen
Wewnątrz każdej domeny można tworzyć tzw. subdomeny. Nazwy domen i poszczególnych komputerów składają się z pewnej liczby nazw, oddzielonych kropkami. Ostatnia z tych nazw jest
domeną najwyższego poziomu. Każda z tych nazw może zawierać litery, cyfry lub znak '-'. Od niedawna w nazwach niektórych domen można używać znaków narodowych.
Trwają prace nad nowymi standardami odpowiadającymi
DNS, które będą obsługiwać kodowanie
Unicode, co pozwoli na umieszczanie w nazwach domen dowolnych znaków.
Administracja DNS
DNS pod względem organizacyjnym składa się z dwóch instytucji -
IANA oraz
ICANN. Nadzorują one ogólne zasady przyznawania nazw domen i adresów
IP. Instytucje te cedują swoje uprawnienia na szereg lokalnych instytucji i firm w danych krajach.
W wielu krajach domena internetowa przyznana przez system
DNS staje się własnością tego, kto pierwszy ją kupi. W Polsce jest ona tylko wynajmowana na określony czas.
Instytucje administrujące DNS w Polsce
W Polsce dostęp do systemu
DNS jest ograniczony, a koszty rejestracji są bardzo wysokie. Dodatkowo administrator
DNS może pod błahym pretekstem odmówić rejestracji domeny.
NASK - nadzór nad domeną
.pl jako całością
IPPT PAN - rejestracja domeny
.gov.pl ICM -
.art.pl,
.mbone.pl Fundacja Batorego -
.ngo.pl TASK -
.med.pl,
.gda.pl,
.gdansk.pl,
.gdańsk.pl,
.sopot.pl,
.gdynia.pl SGH -
.irc.pl Politechnika Wrocławska -
.usenet.pl.
Oprócz tego kilkaset domen typu
nazwa-firmy.pl wykupiły od
NASK-u rozmaite firmy i mają one prawo zarządzać tymi domenami we własnym zakresie.
Dokładne informacje o rejestracji domen
.pl znajdują się na stronie:
http://www.dns.pl/.
DNS od strony technicznej
Podstawą technicznego systemu
DNS jest ogólnoświatowa sieć serwerów. Przechowują one informację na temat adresów domen. Każdy wpis zawiera nazwę oraz odpowiadający jej adres
IP. Wpisy udostępniane są automatycznie, co pozwala na pracę Internetu.
DNS to również protokół komunikacyjny. Opisuje on sposób łączenia się klientów z serwerami
DNS. Częścią specyfikacji protokołu jest również zestaw zaleceń, jak aktualizować wpisy w bazach domen internetowych.
Po całym świecie rozsiane są DNS, a 13 głównych serwerów na wszystkich kontynentach odpowiada za obsługę poszczególnych adresów internetowych.
System
DNS posiada następujące cechy:
* Nie ma jednej centralnej bazy danych adresów
IP i nazw
* Serwery
DNS przechowują dane tylko wybranych domen
* Każda domena ma co najmniej 2 serwery DNS obsługujące ją
* Serwery
DNS przechowują przez pewien czas odpowiedzi z innych serwerów (ang.
caching)
* Komputer może mieć wiele różnych nazw
* Pod jedną nazwą może kryć się więcej niż 1 komputer
* Jeśli chcemy przenieść serwer WWW na komputer z innym adresem IP, to w serwerze
DNS obsługującym domenę poprawiamy odpowiedni wpis
* Protokół
DNS posługuje się do komunikacji głównie protokołem
UDP * Serwery
DNS działają na porcie numer
53.
Przykładowo wpisujemy adres strony
www.asperczwielun.org * Przeglądarka wysyła zapytanie do jednego z serwerów
TPSA zdefiniowanego w ustawieniach (np.
194.204.159.1)
* Jeżeli nie ma tam wpisu, to łączy się z jednym z 13 serwerów głównych (np.
198.41.0.4)
* Ten odpowiada, że tą domeną zarządza serwer o adresie
204.74.113.1 * Serwer
TPSA pyta się tego serwera o adres strony
* I tak dalej, aż serwer
TPSA dostanie ten adres i przekaże go do przegladarki.
Dynamiczny DNS
Osoby mające zmienny numer
IP i chcący postawić własny serwer, muszą skorzystać z
dynamicznego DNS.
Na komputerze instalujemy specjalny program kliencki, który składa się z programu działającego w tle jako demon, który śledzi zmiany adresu IP i dokonując jego automatycznej aktualizacji na serwerze
DNS, a drugi to panel kontrolny:
* Klient sprawdza co pewien czas bieżący adres
IP i jeśli uległ on zmianie to następuje aktualizacja rekordu
DNS.
* Klient łączy się co pewien czas z serwerem usługodawcy, który sprawdza, czy był zmieniany
IP.
Przykłady dyn DNS:
* Domeny.tv - http://www.domeny.tv
* DynDNS - http://www.dyndns.com
* DynDSL - http://www.dyndsl.com
* Dyn.pl - http://www.dyn.pl
* MyIP - http://myip.us
* No-IP - http://www.no-ip.com
* No-IP - http://www.no-ip.pl
* Open Domain Server - http://www.ods.org
* PlanetDNS - http://www.planetdns.net
* Widge - http://dns.widge.net
* Yi - http://www.yi.org
* ZoneEdit - http://www.zoneedit.com