Normalizacja Relacyjnej Bazy Danych ma na celu eliminację powtarzających się danych. Polega ona na trzymaniu danych w jednym miejscu, a w razie potrzeby linkowania do nich, przez co zmniejsza się ryzyko powstania niespójności, anomalii. Normalizacja nie usuwa danych, a tylko zmienia schemat bazy danych (jest inny układ danych i inna relacja pomiędzy nimi). W praktyce wystarczy doprowadzić bazę do trzeciej postaci normalnej.

---

Wprowadza się sześć postaci normalnych. Są to:

• 0NF - baza nieznormalizowana, która posiada komórki z danymi złożonymi, wielokrotnymi
  
  

  nazwisko,imię,pesel,wiek,miasto,ulica,kod,stanowisko,stawka

  jan,nowak,xxxxxx,50,wieluń,polna,98-300,robotnik,7zł

  marek,kowalski,xxxxxx,39,poręba,polna,42-480,kierownik,12zł

  
  
• 1NF - polega na rozbiciu danych na dane atomowe i usunięciu powtarzających się atrybutów.
  
  

  imię	nazwisko	pesel	wiek	miasto	ulica	kod	stanowisko	stawka
  jan	nowak	xxxxxx	50	wieluń	polna	98-300	robotnik	7zł
  marek	kowalski	xxxxxx	39	poręba	polna	42-480	kierownik	12zł

  
  
• 2NF - polega na przeprowadzeniu analizy zależności atrybutów (kolumn) tabeli i na wykryciu podzależności.
  
  Analiza podzależności
  
  
  

  pesel*	nazwisko	imię	wiek	kod	miasto	ulica	stanowisko	stawka
  xxxx1	nowak	jan	50	98-300	wieluń	polna	nauczyciel_mianowany	700
  xxxx2	kowalski	marek	39	98-300	sieradz	polna	nauczyciel_mianowany	600

  
  W takiej tabeli dane w polach zaznaczonych na czerwono mogą się powtarzać i występuje tak zwana nadmiarowość (redundancja). Mogą wystapić anomalie modyfikacji polegające na fakcie, że zmiana stawki nauczyciela mianowanego pociąga konieczność zmian w całej tabeli. W przypadku pomyłkowego wpisania stawki dochodzi do niespójności danych. Mogą też występować anomalie usuwania danych, które prowadzą do utraty wszystkich informacji na dany temat (gdy pole nie może mieć wartości zero).
  
  
• 3NF - polega na rozbiciu w/w tabeli (z drugiej postaci normalnej) na kilka tabel. W każdej z nich nie ma już podzależności i każdy atrybut niekluczowy jest bezpośrednio zależny od lokalnego klucza głównego. Tabele kod-miasto i stanowisko-stawka należy wypełnić danymi przed określeniem relacji pomiędzy tabelami.
  
  
  
  

  pesel*	nazwisko	imię	wiek	kod	ulica	stanowisko
  xxxx1	nowak	jan	50	98-300	polna	nauczyciel_mianowany
  xxxx2	kowalski	marek	39	98-200	polna	nauczyciel_kontraktowy




kod*	miasto
98-300	wieluń
98-200	sieradz




stanowisko*	stawka
nauczyciel_kontraktowy	600
nauczyciel_mianowany	700



• 4NF - gdy jest w trzeciej postaci normalnej oraz jeśli każda nietrywialna zależność wielowartościowa jest zależnością od klucza (niekoniecznie właściwego)
• 5NF - Dana relacja r o schemacie R jest w piątej postaci normalnej wtedy i tylko wtedy, gdy jest w czwartej postaci normalnej i w przypadku występowania w niej połączeniowej zależności funkcjonalnej *R[R1, ..., Rm] zależność ta wynika z zależności atrybutów od klucza
• 6NF - jest używana w bazach przechowujących dane zależne od czasu